میوم رحم

میوم رحم ، توده‌ های عضلانی با منشاء بافت عضلانی رحم است. این توده ها، اغلب گرد و سفت بوده و ممکن است بصورت تکی یا خوشه ای در رحم ایجاد گردند. اندازه  میوم ها می تواند از قطر یک میلیمتر تا ۲۰ سانتیمتر متغییر باشد. گزارشات حاکیست که حدود ۹۵ درصد میوم ها خوش‌ خیم بوده و میزان بدخیمی آنها بسیار کم است، اما حتی گاه این توده‌های خوش خیم مشکلاتی را برای بانوان ایجاد می نماید.

فراوانی شیوع میوم رحم که “فیبروم رحمی” نیز اطلاق می گردد بین جمعیت زنان زیاد است و در خانواده‌ هایی که سابقه میوم وجود دارد (مادر یا خواهر مبتلا به فیبروم)، احتمال اینکه سایر خانم ‌های فامیل دچار میوم رحم گردند، زیاد است. میومهای رحمی معمولا در سنین باروری یعنی ۳۰ تا ۴۰ ساله رشد می کنند. گفتنی است که در بعضی از بانوان ممکن است رشد میوم از سن بلوغ آغاز‌ گردد.

میوم رحم چیست؟

میوم ها توده های خوش خیم و غیرسرطانی هستند که تا حدی از بافت عضلانی رحم تشکیل شده اند. این توده ها بندرت در دهانه رحم ایجاد می شوند، و اغلب در قسمت پایین تر رحم، دیواره رحم و سطح آن ظاهر می شوند. گاهی میوم های بزرگی در دهانه رحم بوجود می آیند که تا حدودی مجاری ادرار را مسدود نموده یا در واژن برآمده می شوند(به این حالت پرولاپس می گویند) از اینرو گاهی زخم هایی در میوم های پرولاپس شده ایجاد می گردد که ممکن است سبب عفونت و خونریزی یا هر دو شوند.

عفونی شدن میوم باعث دشواری در ادار کردن یا سبب درد در هنگام مقاربت جنسی می شود.

انواع میوم رحم

رده بندی بندی میوم ها به محل قرارگیری آنها در رحم بستگی دارد. اما بطور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

• میوم اینترامورال
• میوم ساب موکوزال
• میوم ساب سروزال

میوم اینترامورال:

میوم های مولد در نخستین ظهور و رشد خود بصورت “اینترامورال” هستند و درطی زمان به گونه دیگری تبدیل می شوند؛ این میوم ها که در دیواره رحم رشد می کنند، تا زمان وخیم شدن اوضاع از خود نشانه ای بروز نمی دهند. زنان مبتلا به این نوع میوم دچار خونریزی های شدید در قاعدگی می شوند، همچنین احتمال سقط جنین  و ناباروری نیز در این دسته از افراد وجود دارد.

میوم ساب موکوزال:

میوم ساب موکوزال به دلیل پارگی رگ های خونی داخل میوم ها، موجب افزایش خونریزی در زمان قاعدگی می شود. این نوع میوم ها می توانند موجب زایمان زودرس و یا سقط جنین شوند.

میوم ساب سروزال:

این نوع میوم در داخل حفره شکمی یا لگن رشد می کند، از نظر اندازه ابعاد مختلفی دارند. آنها می توانند قبل از بروز هر گونه علائمی بزرگ شوند. این علائم عبارتند از:

احساس درد و ناراحتی در ناحیه لگنی: فرد در ناحیه شکم و لگن احساس سنگینی و درد دارد اگر میوم عفونی شود، ممکن است باعث درد، خونریزی یا خروج ترشحات از واژن شود.

خونریزی شدید: می تواند باعث کم خونی، خستگی و ضعف شود. همچنین مقاربت جنسی همراه با درد است.

تکرر دفع ادرار و وجود مشکلات در دفع ادرار:

به دلیل این که رحم در کنار مثانه واقع شده، رشد توده در این ناحیه می تواند موجب تکرر دفع ادرار شود.

اگر میوم جریان ادرار را متوقف کند، ادرار زنان ممکن است با تاخیر شروع شود، در پایان قطراتی ریخته می شود که احتباس ادراری را ایجاد کند.

قاعدگی های شدید: میوم ها موجب تغییر در چرخه قاعدگی می شوند. بدین معنا که شما دوران قاعدگی طولانی تر و سنگین تر از حالت معمول دارید.

عوارض میوم رحم (فیبروم)

در صورتیکه فرد مبتلا به میوم باردار شود، احتمال بزرگ شدن میوم ها وجود دارد زیرا هورمون های بارداری می توانند باعث افزایش رشد میوم ها شوند.

در زنانی مبتلا به عارضه میوم به دلیل قرار گرفتن میوم ها در نزدیکی دهانه رحم و مسدود کردن راه خروج نوزاد، احتمال سقط جنین افزایش می یابد.

در صورتیکه رشد میوم ها باعث بسته شدن دهانه رحم ولوله های آن شود، خطر ناباروری افزایش می یابد.

علائم میوم رحم

در اغلب موارد فیبروم یا میوه های رحم علامتی ندارد. در مواردی که فیبروم علامت می دهد این نشانه می تواند یک یا چند گزینه از موارد زیر باشد:

• درد و یا احساس فشار و یا سنگینی در شکم و لگن
• پریودهایی با خونریزی های شدید
• اشکال در بارداری
• تکرر اردار و وجود اشکال در دفع ادرار
• یبوست
• درد زیاد در ناحیه لگن، پاها یا کمر و احساس خستگی

آزمایشات و تشخیص میوم رحم

• پزشکان اغلب میوم ها را طی معاینه دستی تشخیص می دهند. در طول معاینه لگن، پزشک ممکن است میوم را اگر پرولاپس شده باشد مشاهده نماید. زمانی که پزشک اندازه و شکل رحم را بررسی می کند ( با یک دست دارای دستکش داخل واژن و دست دیگری در قسمت بالای شکم) ، ممکن است میوم را لمس نماید.
• اگر تشخیص قطعی نباشد، پزشکممکن است دستگاه سونوگرافی را از طریق واژن به رحم وارد کند تا تصویری از این منطقه دریافت کند. این عمل، که سونوگرافی ترانس واژینال نام دارد، برای بررسی انسداد جریان ادرار و یافتن میوم های بیشتر نیز انجام می شود.
• ام آر ای نیز می تواند تصویر دقیقی از رحم را به پزشک نشان دهد.
• در روش هیستروسکوپی نیز دیواره رحم از طریق وارد شدن یک لوله کوچک به داخل رحم مورد بررسی قرار می گیرد.
• آزمایش پاپ اسمیر(Pap) یا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آزمایش های سیتولوژی سرویکس (برای رد کردن سرطان دهانه رحم) نیز انجام می گیرد.

روش های درمان میوم رحمی

• دارویی: داروها موجب از بین رفتن میوم ها نمی شوند ولی برخی علایم ناشی از فیبروم را کاهش می دهند. قرص ها، برچسب ها و یا آمپول های ضدبارداری میزان خونریزی دوره پریود و گرفتگی رحم را کاهش می دهند. آیو دی های پروژسترونی نیز میزان خونریزی را کاهش می دهند.

در مواردیکه بیمار خونریزی شدید دارد، روشهای ضد بارداری هورمونی و یا سایر داروها می توانند این مشکل را حل نمایند.

مصرف داروهای دانازول، کابرگولین، یولی پریستال استات برای کاهش اندازه میوم ها توسط پزشک متخصص توصیه می شود. در برخی موارد از آمپول دیفرلین یا دکاپپتیل به مدت محدود که سبب کاهش سایز میوم می‌ گردد استفاده می‌شود. هورمون لوتئینیِ نیز از طریق کاهش هورمون استروژن باعث جلوگیری از وخیم تر شدن میوم ها می شود. نکته مهم در استفاده از این داروها محدودیت مصرف آنهاست؛ به دلیل ایجاد عوارضی چون پوکی استخوان نباید بیش از ۶ ماه از این دارو استفاده گردد.

• میومکتومی یا جراحی برداشتن فیبروم:

در این روش موثر پزشک فیبروم را بر می دارد ولی رحم در جای خود باقی می ماند ؛ اما یک روش دائمی محسوب نمی شود چرا که احتمال برگشت فیبروم وجود دارد. میومکتومی برای زنان که تمایل به داشتن بچه دارند، انتخاب مناسبی است.

• تخریب بافت داخل رحم (اندومتریال ابلیشن):

در این روش، پزشک از طریق واژن لوله ای را وارد رحم می کند و با تکنیک های مختلف بافت داخل رحم را تخریب می کند. این روش موجب کاهش خونریزی های دوره پریود می شود؛ اما برا همه خانم ها روش مناسبی نیست. همچنین برای افرادی که خواهان فرزند هستند امکانپذیر نیست.

• قطع خونرسانی به فیبروم:

این روش اصطلاحا ” آمبولیزاسیون عروق رحمی ” نامیده می شود. طی این روش، پزشک یک لوله باریک را وارد رگی در پا می کند و این لوله را تا داخل عروق مرتبط با رحم می برد. سپس با مهره هایی ظریف از جنس پلاستیک، شریانی را که به فیبروم خونرسانی می کند، مسدود می سازد. در نتیجه خون به فیبروم نمی رسد و بتدریج تحلیل می رود. این روش برای شخصی که خواهان فرزند در آینده است مناسب نیست.

• هیسترکتومی یا جراحی خارج کردن رحم:

خارج کردن رحم یا “هیسترکتومی”، مشکلات فیبروم و عوارض آن را بطور قطعی برطرف می کند؛ و نگرانی عود فیبروم را رفع می سازد؛ اما امکان باروری دیگر وجود ندارد.

انتخاب بهترین روش درمانی میوم رحمی

شما می توانید با مشاوره با ما متوجه شوید که هر روش درمانی چه تاثیری بر شما خواهد داشت. سپس با همفکری پزشکتان روشی که برای شما مناسب تر است انتخاب کنید. برای زنان که مایل به داشتن فرزند هستند، دارو یا جراحی خارج کردن فیبروم (میومکتومی) اغلب انتخاب بهتری است.

زنانی که دیگر بچه نمی خواهند بچه دار شوند، می توانند از تمام روشهای درمانی بهره ببرند.

در انتخاب روش درمانی باید به این نکته نیز توجه کرد که علائم مرتبط با فیبروم اغلب با یائسگی از بین می روند.

پارامترهای انتخاب روش درمانی فیبروم یا میوم رحم:

• اندازه، تعداد و محل قرارگیری میوم ها
• علایم بیمار
• سن بیمار (بسیاری فیبروم ها بعد از یائسگی دیگر به رشد خود ادامه نمی دهند و یا کوچک می شوند)
• آیا تصمیم به بارداری وجود دارد یا خیر؟
• آیا فیبروم باعث خونریزی های شدیدی که موجب کم خونی شود، شده یا خیر؟

جمع بندی

میوم های رحمی توده های سفت غیر سرطانی که در نتیجه رشد غیر طبیعی عضلات رحم بوجود می آیند و فراوانی زیادی در بین بانوان دارند لیکن میزان بدخیمی این توده ها بسیار کم است.

فيبروم رحمي با خونريزي غيرطبيعي رحمي، اختلالات طول مدت قاعدگي ارتباط مثبت و با مصرف قرص هاي ضدبارداري ارتباط عکس دارد. بنظر مي رسد جهت پيشگيري از ايجاد فيبروم مصرف قرص هاي ضدبارداري، درمان اختلالات قاعدگي و خونريزي غيرطبيعي رحمي مي تواند در افراد پُرخطر موثر باشد.

جلوگيري از افزايش وزن و مصرف قرص هاي پيشگيري از بارداري بخصوص در افراد پرخطر مي تواند در پيشگيري از ايجاد فيبروم رحمي موثر باشد. لازم به ذکر است که انتخاب روش درمانی و همچنین مصرف دارو بایستی با مشاوره و زیر نظر پزشک متخصص انجام گیرد. جهت مشاوره با دکتر فاطمه سروی اینجا کلیک کنید.